Het meest opvallende aan schaatsenrijders is hun vermogen om schijnbaar moeiteloos over het water te lopen of beter te schaatsen. In feite loopt hij niet echt in het water, maar blijft hij dankzij heel veel minuscule luchtbelletjes onder zijn poten net boven het wateroppervlak.
Maar geef toe: de wetten van de fysica zo aan je laars lappen en moeiteloos over een spiegelglad wateroppervlak glijden... voor ons mensen is dat een mirakel van de zuiverste soort!
Hoe is dat kunstje mogelijk?
Het heeft alles te maken met de oppervlaktespanning van water die ervoor zorgt dat de grens tussen lucht en water zich gedraagt als een strak gespannen vel plasticfolie. Aan de onderkant van de lange poten zitten heel kleine haartjes die voorzien zijn van groefjes. Daartussen ontstaan enorm veel minuscule luchtbelletjes die ervoor zorgen dat het insect geen natte voeten krijgt en niet door het wateroppervlak zakt.
Hoe beweegt hij zich?
Schaatsenrijders glijden ongeveer 2 km/u maar als je dat omrekent naar de lengte van een mens, zou dat betekenen dat je de 100 meter loopt in 1 seconde! Om dat te realiseren, beweegt hij zijn voorpoten naar achteren waardoor de oppervlaktespanning zijn achterpoten naar voor katapulteert. Het is eigenlijk roeien op de dunne folie tussen lucht en water.
Die snelheid heeft het insect nodig want hij leeft van heel kleine diertjes die op het wateroppervlak vallen. En die kunnen niet schaatsen zoals hij. Het 'luchtsysteem' werkt overigens enkel op heel zuiver en vlak water. Vuil water verstopt de haartjes en doet het diertje zinken. Als je op je tuinvijver dus schaatsenrijders ziet, is de waterkwaliteit dik in orde. Maar het beestje kan ook goed duiken, springen en sommigen zelfs vliegen.
En ja, ook de Chinezen hebben dit gezien! De Fudan University van Shanghai heeft een piepklein robotje gebouwd dat precies hetzelfde kan. Voorlopig enkel nog om de verontreiniging van water te meten... Maar als je weet dat de beweging van de poten door een klein veertje gedaan wordt, heb je dus geen energie nodig om te varen. Droom jij ook al mee van grote schepen op gigantische poten die jaren op zee kunnen varen zonder energie... Weliswaar enkel nog op een spiegelglad oppervlak en op zuiver water...
Fons Adams